Ég fékk eina athugasemd frá Grími vegna síðasta pistils og ætla að koma aðeins inn hann hér frekar en að setja svarið í athugasemd. Ég ætla ekki að segja að ég sé neinn allherjarprófet í þessum málum. Mér finnst hins vegar að umræðan sé sett upp í alltof einfaldri mynd og einkennist af frösum og slagorðum. Skiptigengið er eitt af því sem ekkert hefur verið fjallað um það ég hef séð. Að mínu mati er það grundvallaratriði um stöðu samfélagsins í nýju myntumhverfi (ef af verður) hvert skiptigengið verður. Þá verður að líta á heildina en ekki að vitaskuld eru laun einstaklingsins ekki statisk (föst). Þau geta hækkað hjá einhverjum og einhverjum en allur fjöldinn mun taka laun eftir því sem samið er um í almennum kjarasamningum. Þá skiptir grundvallarmáli hvert skiptigengið er á krónu á móti öðrum gjaldmiðli. Það skiptir okkur miklu máli hvort skiptigengið væri t.d. 126 krónur á móti USD eða 100 krónur á móti hverjum USD (ef dollarinn væri tekinn upp sem ný mynt). Ef skiptigengið væri 126 kr/USD þá fengi venjulegur launamaður færri dollara í veskið þegar hann fær útborgað og hefur þannig minni peninga milli handanna þegar hann fer út og verslar heldur en ef skiptigengið væri 100 kr. Ef skiptigengið væri of hátt (segjum 60 kr/USD) þá væri skekkjan á hinn kantinn því það þýddi að fyrirtækin sem selja vörur úr landi fengju of lítið fyrir sinn snúð. Það myndi þýða það að tekjur þeirra væru það lágar að þau yrðu að leita allra leiða til að hagræða og draga úr mannahaldi. Þessi staða myndi síðan endurspeglast í kjarasamningum. Ég ætla ekki að segja hvert hið gullna jafnvægi er en aðalmálið er að mínu mati er að það vantar alla umræðu um þessi mál.

Ég sótti ágæta ráðstefnu um gjaldmiðlamálin sem Framsóknarflokkurinn hélt fyrir skömmu. Þar voru fluttir ágætir fyrirlestrar þar sem þessi mál voru reifuð frá ýmsum hliðum. Ekkert var að vísu minnst á skiptigengið. Þar kom meðal annars fram að upptaka nýs gjaldmiðils mun kalla á og knýja fram gjörbreytt vinnubrögð í stjórnun ríkisfjármála. Ef lausatök verða á opinberum fjármálum og eytt verður um efni fram þá verður ekki hægt að leiðrétta kúrsinn með gengisfellingu. Lausatök í efnahagsmálm munu leiða af sér skuldasöfnun ríksins. Ef ekkert verður að gert mun það enda í Grikklandsstöðunni sem er ekkert annað en þjóðargjaldþrot. Þeirri stöðu fylgir gríðarlegur niðurskurður í opinberri þjónustu og starfsemi opinbera geirans. Það er bara nákvæmlega sama og myndi henda mitt heimilishald ef ég væri búinn að skuldsetja mig um efni fram. Það er hægt að styrkja krónuna með styrkri efnahagsstefnu með nákvæmlega sömu vinnubrögðum og þarf að taka upp með nýjum gjaldmiðli. Þá yrði hins vegar haldið þeim möguleika að halada þeim öryggisventli sem krónan er. Ég veit t.d. að Finnar öfunda Svía af því að hafa eigin gjaldmiðil sem þeir hafa notað til að bæta stöðu útflutningsatvinnugreinanna sem leiðir m.a. af sér minna atvinnuleysi. Eitt af því sem haldið var fram á fundinum sem framsóknarmenns stóðu fyrir var að misskipting í samfélaginu myndi aukast með upptöku erlends gjaldmiðils. Þetta er flötur sem þarf að ræða. Staða hverra mun styrkjast og hverjir verða undir? Því var einnig haldið fram að hærra atvinnuleysisstig en við höfum verið vön muni festa rætur. Sú skoðun kemur mér ekki á óvart.

Umræðan um að við ættum að taka upp kanadadollar var svona eins og þessi umræða hefur verið hérlendis. Það slær einhver einhverju fram í fullyrðingastíl. Fullyrðingin verður miðpunktur umræðunnar en fæstir vita neitt um málið. Það ég best veit eru helstu stoðir kanadísks efnahagslífs olíuvinnsla, námugröftur, skógarhögg og hefðbundinn landbúnaður (kornrækt). Þetta eru ekki beint þeir þættir sem standa undir okkar efnahagslífi. Segjum svo að olíuverð hækki. Það styrkir efnahagslíf Kanada og kanadadollar styrkist. Íslenski skipaflotinn kaupir mikið af olíu. Þegar olíuverð hækkar versnar afkomu útgerðarinnar. Á sama tíma hefur gengi gjaldmiðilsins styrkst og útgerðin fær þannig minni fjármuni fyrir framleiðslu sína við útflutninginn. Þannig mun sú þróun sem bætir hag Kanada manna (olíuverðshækkun) hafa neikvæð áhrif á tvöfaldan hátt afkomu sjávarútvegsins sem er okkar undirstöðuatvinnuvegur. Þetta er smá dæmi um að hlutirnir eru ekki eins einfaldir og af er látið. Að mínu mati er evran eini gjaldmiðillinn sem kæmi til greina ef við myndum skipta um gjaldmiðil en hvort það er skynsamlegt er allt önnur saga.