Ég sá nýlega andlátsfregn manns sem ég þekkti svolítið fyrir margt löngu fyrir vestan. Hann var nokkrum árum yngri en ég. Hann glataði 35 árum æfi sinnar vegna þess að hann verslaði við sölumenn dauðans. Þegar sölumennirnir eða flutningamenn eru staðnir að verki og byrja að væla þá eru það aðrir en ég sem vorkenni þeim. Jafnvel þótt þeir séu að eigin mati ekki þær týpur sem eiga að sitja í steininum.

Umræðan um tannvernd er dálítið athyglisverð. Tannlæknar höfðu í annað skipti á skömmum tíma ókeypis móttöku fyrir krakka og unglinga. Sú sjón sem mætti tannlæknunum var skelfileg. Skemmdar og brunnar tennur út um allt. En hvernig er umræðan. Jú, hún byrjar náttúrulega strax að snúast um að hið opinbera geri of lítið. Ábyrgðinni er skellt á ríkið. Af hverju er ekki rætt við foreldrana um sykurátið og gosdrykkjaþambið? Af hverju er ekki rætt við foreldrana um hvort þeir hafi ekki heyrt minnst á tannbursta? Það skal enginn segja mér að það sé svo dýrt að fara með krakkana í skoðun hjá tannlækni einu sinni til tvisvar á aári að fólk hafi ekkie fni á því. Það er náttúrulega dýrt þegar allt er komið í steik, það er allt annað mál. En hvers vegna fer allt í steik? Er það hugsunarleysi, vankunnátta, kæruleysi eða sofandaháttur? Það er alla vega ekki normalt að láta hlutina fara á þann veg sem myndir eru sýndar af hjá ungum krökkum. Mér finnst tannhirða hjá börnum vera nokkursskonar mælikvarði á ákveðinn menningarstandard. Ég er ekkert að draga úr því að ríkið komi inn í greiðslu á tannlæknakostnaði hjá börnum og unglingum en það er ekki hægt að láta alla ábyrgðina á þessum málum hvíla á herðum þess.

Þegar maður var að alast upp úti á landi fyrir nokkrum áratugum voru aðstæður allt aðrar. Það kom kannski tannlæknir í plássin einu sinni á ári og gerði við. Eftir því sem tannlæknar segja mér þá voru þessir farandverkamenn oft þeir sem áttu erfitt í samkeppninni á höfuðborgarvæðínu ýmissa hluta vegna. Þeir fóru hins vegar um landið og sinntu ákveðinni bráðaþjónustu. Mín reynsla af þeim var að handverkið var lélegt. Ég kynntist ekki almennilegum tannlæknum fyrr en ég flutti til Svíþjóðar um 1980. Þá áttaði maður sig líka á samanburðinum. Hann var íslendingum ekki í hag.

Þetta er nú eitthvað dúbúíus með Alsírbúann sem er í hungurverkfallinu. Maður les í blöðum að hann sé búinn að svelta í 21 dag. Maður væri nú orðinn ansi framlágur eftir þann tíma, trúi ég. Fréttir berast reglulega af því að líffæri séu farin að skemmast og ég veit ekki hvað. Hjartað sendi að sögn frá sér aðvörunarmerki nýlega svo hann var fluttur á spítala. Læknirinn sagði hins vegar að hann væri í fínu standi og sendi hann heim aftur. Ætli hann fái sér snarl á nóttunni?

Fréttir berast einnig af því að aðrir hælisleitendur ætli að fara í hóphungurverkfall. Hvað þýðir það? Á að stroka allar reglur út eftir ca 20 daga svelti og skrifa upp á það sem beið er um? Það er í sjálfu sér einfaldur prócess. Eiga stjórnvöld að segja reglur eru reglur og láta þá bara svelta? Hvernig mun slíkt enda? Hver ræður og hver ber ábyrgðina í þessum tilvikum? Að mínu mati er alla vega ljóst að við gegtutm ekki verið að búa til okkar eigin reglur sem eru byggðar á einhverri stundarmeðaumkun.

Ég er mjög hugsi yfir fyrningarleiðinni í sjávarútvegi sem stjórnvöld hafa boðað. Ég trúi vel að það þurfi að skerpa á ýmsum hlutum og laga kerfið en að kollvarpa því frá grunni er annað mál. Hvert er lánstraust fyrirtækja sem búist er við að tapi um 5% af sóknarfæri sínu árlega? Munu þau fá eðlilega lánafyrirgreiðslu? Munu þau standast það að þurfa að kaupa kvótann aftur sem þau eru búin að kaupa einu sinni og fengið skerðingar á hann? Fá þau lán til að kaupa kvótann? Fá þau bætur frá ríkinu fyrir þann kvóta sem verður gerður upptækur? Hvernig geta þau staðið undir skuldunum með síminnkandi veiðiheimildum? Það er mögum spurningum ósvarað í þessu sambandi.